Παναγία Τριχερούσα: το Ιστορικό της Θαυματουργής Εικόνας

Από πού προέρχεται η εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας

Η εικόνα της Παναγίας της Τριχερούσας, μία από τις θαυματουργές εικόνες του Αγίου Όρους, αποτελούσε οικογενειακό κειμήλιο του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού. Ο ίδιος τη διατηρούσε με μεγάλο σεβασμό στο παρεκκλήσι του σπιτιού του.

~ Ποιος ήταν ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός

Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός υπηρέτησε ως κύριος σύμβουλος του χαλίφη Ουάλιδ κατά την περίοδο 705-715 μ.Χ. , για όλα τα σημαντικά ζητήματα που αφορούσαν τους χριστιανούς της Συρίας.

Κατά τη διάρκεια της Εικονομαχίας, Αυτοκράτορας της Κωνσταντινουπόλεως ήταν ο Λέων ο Γ΄ ο Ίσαυρος. Στην περίοδο αυτή, η λατρεία των ιερών εικόνων απαγορευόταν.

Ωστόσο, ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός ήταν ένθερμος υποστηρικτής των εικόνων. Μέσα από τα συγγραφικά του έργα, προσπάθησε να καταπολεμήσει τους πυλώνες της Εικονομαχίας.

~ Το θαύμα με τον Άγιο Ιωάννη Δαμασκηνό

Ο Λέων ο Γ΄ επιθυμώντας να παραμερίσει τον Άγιο Ιωάννη, τον συκοφάντησε στον χαλίφη Ουάλιδ, ισχυριζόμενος ότι επιδιώκει να κατακτήσει κρυφά τη Δαμασκό. Ο χαλίφης, πεπεισμένος από αυτή τη συκοφαντία, διέταξε τη σύλληψη του Άγιο Ιωάννη του Δαμασκηνού και τον ακρωτηριασμό το δεξιού του χεριού στην πλατεία της Δαμασκού.

Ο Άγιος Ιωάννης έλαβε το κομμένο του χέρι και όλο το βράδυ ικέτευε τη Θεοτόκο να τον θεραπεύσει, ώστε να μπορέσει να συνεχίσει τον αγώνα του υπέρ της Ορθοδοξίας.

Καταπονημένος όπως ήταν, αποκοιμήθηκε και είδε στον ύπνο του την Υπεραγία Θεοτόκο. Η Παρθένος Μαρία τον διαβεβαίωσε πως το χέρι του θα θεραπευτεί και πραγματικά έτσι έγινε!

~ Γιατί η εικόνα της Παναγίας ονομάστηκε 'Τριχερούσα'

Όταν ξύπνησε ο Άγιος Ιωάννης είδε το χέρι του θεραπευμένο. Συγκλονισμένος από αυτό το θαύμα, τοποθέτησε αργυρό ομοίωμα του χεριού του κάτω από το αριστερό μέρος της εικόνας της Παναγίας.

Το ομοίωμα με τον τρόπο που τοποθετήθηκε στην ιερή εικόνα, φαινόταν σαν να είναι το τρίτο χέρι της Θεοτόκου. Για αυτό το λόγο, η ιερή εικόνα έλαβε το όνομα 'Τριχερούσα'.

Μετά από αυτό το θαυματουργικό περιστατικό, ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός αποφάσισε να εγκαταλείψει τις θέσεις που κατείχε. Έγινε μοναχός στη Λαύρα του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου στην Παλαιστίνη, μεταφέροντας μαζί του και την ιερή εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας.

Η εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας μέχρι το 1217 μ.Χ. βρισκόταν στη Λαύρα του Αγίου Σάββα. Εκείνη την περίοδο πέρασε από την Ιερά Μονή ο Άγιος Σάββας ο Χιλανδαρινός που ήταν υιός του Βασιλέως της Σερβίας Στεφάνου Νεμάνια ή Συμεών όπως μετονομάστηκε αργότερα.

~ Η Παναγία Τριχερούσα στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου

Λέγεται ότι δωρήθηκαν στον Άγιο Σάββα η εικόνα της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας, η εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας καθώς και η πατερίτσα του ιδρυτού της Ιεράς Μονής. Ο Άγιος Σάββας μετέφερε την εικόνα στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου του Αγίου Όρους, όπου παρέμεινε μέχρι το 1347 μ.Χ..

~ Η μεταφορά της ιερής εικόνας στη Σερβία

Κατά την ίδια περίοδο, την Ιερά Μονή επισκέφτηκε ο Κράλης Δρούσαν από τη Σερβία. Κατά την αναχώρησή του, πήρε μαζί του και την άγια εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας ως ευλογία. Έτσι, η άγια εικόνα μεταφέρθηκε και φιλοξενήθηκε στην Ιερά Μονή Στουντένιτσας της Σερβίας.

~ Η μεταφορά της εικόνας στο Άγιον Όρος με θαυμαστό τρόπο

Στις αρχές του 15ου αιώνα, οι Σέρβοι πληροφορήθηκαν ότι απειλούνταν με υποδούλωση από τους Τούρκους. Αμέσως πήραν την εικόνα της Παναγία Τριχερούσας από το σερβικό Μοναστήρι και την έδεσαν στη ράχη ενός γαϊδάρου. Άφησαν το ζώο ελεύθερο, με την εικόνα πάνω για να πάει όπου η Θεοτόκος επιθυμούσε.

Το ήσυχο ζώο διέσχισε όλη τη Σερβία και έπειτα την περιοχή της Μακεδονίας, φτάνοντας στο Άγιον Όρος, στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου. Οι μοναχοί μόλις αντίκρισαν το ζώο με την εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας πάνω του, την υποδέχτηκαν με τιμές και λιτανείες.

~ Πού βρίσκεται η εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας σήμερα

Η ιερή παράδοση αναφέρει πως το ήσυχο ζώο απεβίωσε μόλις η εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας τοποθετήθηκε στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου, το Σέρβικο μοναστήρι του Αγίου Όρους. Έκτοτε, η εικόνα της Παναγίας παραμένει στη μονή και θεωρείται Πολιούχος και Ηγουμένη της Μονής, καθώς και Προστάτιδα της Σερβίας.

~Τι απεικονίζει η εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας

Σήμερα, η εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας διατηρείται σε εξαιρετική κατάσταση και αποτελεί μία από τις παλαιότερες βυζαντινές απεικονίσεις της Υπεραγίας Θεοτόκου. Η Θεοτόκος απεικονίζεται στον εικονογραφικό τύπο της Οδηγήτριας, με παραστατικό πρόσωπο και γλυκύτατο βλέμμα να κρατά τον Ιησού Χριστό.

Η ιερή εικόνα προκαλεί συγκίνηση και θαυμασμό σε όσους την βλέπουν και την προσκυνούν. Μάλιστα, για λόγους μεγαλοπρέπειας και προστασίας έχει επικαλυφθεί με χρυσό κάλυμμα (πουκάμισο), πάνω στο οποίο βρίσκονται πέντε χιλιάδες πολύτιμοι λίθοι

monastiriaka.gr